Trải qua hơn 15 năm thi hành, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 cho thấy, nhiều quy định của Luật đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, không còn đáp ứng được yêu cầu hoạt động quản lý trong lĩnh vực giao thông đường bộ, cũng như không theo kịp sự phát triển hạ tầng giao thông và tình hình trật tự, an toàn giao thông đường bộ ở nước ta hiện nay. Yêu cầu đặt ra với các cơ quan có thẩm quyền trong việc nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực giao thông đường bộ nhằm tạo cơ sở pháp lý về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe cho người tham gia giao thông, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, góp phần bảo đảm tốt hơn quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Tại Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, phê duyệt Đề án số 292-ĐA/ĐĐQH15 ngày 20/10/2021 của Đảng đoàn Quốc hội khóa XV về Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV (2021-2026), trong đó đề ra nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng dự án Luật điều chỉnh nội dung về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ để xem xét bổ sung vào Chương trình năm 2022-2023. Điều này tiếp tục thể hiện tại Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong tình hình mới, trong đó đề ra nhiệm vụ: “tập trung rà soát, hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật về giao thông theo hướng quy định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông gắn với bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông và phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng, ban hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Đường bộ để cụ thể hóa một bước định hướng trên”. Như vậy, việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ là quan điểm lãnh đạo xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta, đồng thời là yêu cầu tất yếu trong việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nước ta trong thời kỳ mới.

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV thông qua ngày 27/6/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025, trừ quy định “Khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em” có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026. Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 có bố cục gồm 9 Chương với 89 Điều tăng 01 Chương so với Luật Giao thông đường bộ 2008 (8 Chương, 89 Điều). Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 trên cơ sở kế thừa các quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 như quy tắc giao thông đường bộ; phương tiện giao thông đường bộ; người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ; Trật tự, an toàn giao thông trong vận tải đường bộ; quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ,... Đồng thời, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 bổ sung nhiều quy định mới so với Luật cũ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong lĩnh vực giao thông đường bộ của nước ta hiện nay. Có thể thấy, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 là cơ sở pháp lý để giải quyết những vấn đề cấp bách, bất cập thực tiễn đang đặt ra về trật tự, an toàn giao thông; Cụ thể hóa trách nhiệm quản lý nhà nước rõ ràng và công tác tổ chức thực thi pháp luật, bảo đảm tính chuyên nghiệp, tránh chồng chéo, tạo chuyển biến bền vững trong việc bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Đồng thời, tạo thuận lợi cho người dân trong việc tham gia giao thông cũng như thực hiện các thủ tục hành chính.

Tác giả so sánh nội dung quy định giữa Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024, nhằm kịp thời cập nhật các quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và giúp người đọc nắm bắt được các quy định mới so với Luật giao thông đường bộ năm 2008 như bổ sung quy định về các hành vi bị nghiêm cấm; xe đưa đón trẻ em mầm non, học sinh phải có thiết bị cảnh báo, chống bỏ quên trẻ; bổ sung quy định về đấu giá biển số xe máy, xe gắn máy; thay đổi phân hạng giấy phép lái xe; quy định về giấy phép lái xe có 12 điểm, nếu vi phạm sẽ bị trừ; sửa đổi quy định về đèn xanh, đèn vàng;... Đồng thời, nội dung điểm mới là tài liệu tham khảo cho Điều tra viên, Kiểm sát viên và Thẩm phán khi giải quyết các vụ án liên quan đến giao thông đường bộ. Khi so sánh giữa hai luật, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 đặt ở cột bên phải, được xếp tương ứng với các quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 được đặt ở bên trái. Những điểm mới của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 được in đậm và in nghiêng. Việc nghiên cứu, so sánh không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp của đồng nghiệp và độc giả.

Xem bài viết tại ĐÂY!!!

 Trần Thị Thu Hiền – Viện trưởng; Nguyễn Văn Nam – Chuyên viên

 Viện kiểm sát nhân dân huyện Quỳ Hợp