Qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hôn nhân và gia đình từ ngày 01 tháng 12 năm 2021 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An phát hiện có nhiều Quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự do một số Tòa án nhân dân cấp huyện ban hành vi phạm về thời hạn ra quyết định, cụ thể như sau: Theo quy định của pháp luật thì thời hạn ban hành quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự là hết thời hạn 07 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành. Tuy nhiên, Tòa án nhân dân cấp huyện đã ban hành quyết định vào ngày thứ 7 kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành.

Ngày 28/12/2021, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An đã ban hành kiến nghị số 2372/KN-VKS-DS yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện khắc phục vi phạm nêu trên và trả lời cho Viện kiểm sát biết kết quả thực hiện kiến nghị. Ngày 04/01/2022, Tòa án nhân dân cấp huyện có công văn số 24/CV-TA trả lời theo hướng không chấp nhận nội dung kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An và cho rằng “Nội dung kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An cần được liên ngành cấp trên sớm có hướng dẫn để nhận thức và áp dụng pháp luật được thống nhất”. Sau khi Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An ban hành kiến nghị, từ ngày 30/12/2021 đến ngày 25/02/2022, chỉ riêng một Tòa án nhân dân cấp huyện tiếp tục ban hành 24 quyết định có nội dung vi phạm đã được Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An kiến nghị.

Việc làm trên của Tòa án nhân dân cấp huyện đã vi phạm quy định tại các Điều 212, 138 Bộ luật Tố tụng dân sự và Điều 147, 148 Bộ luật Dân sự. Việc Tòa án nhân dân cấp huyện cho rằng vấn đề trên chưa được liên ngành cấp trên hướng dẫn cũng không đúng theo quy định tại mục 3, phần II Giải đáp số 01/GĐ-TANDTC ngày 05/01/2018 của Tòa án nhân dân tối cao. Sau khi Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An phát hiện sai phạm đã ban hành kiến nghị nhưng Tòa án nhân dân cấp huyện tiếp tục tái diễn và vi phạm ở mức độ nghiêm trọng hơn, thể hiện ý thức chấp hành pháp luật không nghiêm chỉnh, thiếu tinh thần cầu thị. Trong khi đó, thời hạn ban hành các quyết định nói chung và quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự nói riêng đã được quy định rất rõ và cụ thể tại:

Khoản 1 Điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định: "Hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có đương sự nào thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải hoặc một Thẩm phán được Chánh án Tòa án phân công phải ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự".

Điều 183 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định về áp dụng quy định của Bộ luật Dân sự về thời hạn: "Cách tính thời hạn tố tụng, quy định về thời hạn tố tụng, thời điểm bắt đầu, kết thúc thời hạn tố tụng trong Bộ luật này được áp dụng theo các quy định tương ứng của Bộ luật Dân sự".

Khoản 2 Điều 147 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Khi thời hạn được xác định bằng ngày, tuần, tháng, năm thì ngày đầu tiên của thời hạn không được tính mà tính từ ngày tiếp theo liền kề ngày được xác định".

Khoản 1 Điều 148 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Khi thời hạn tính bằng ngày thì thời hạn kết thúc tại thời điểm kết thúc ngày cuối cùng của thời hạn".

Mục 3, phần II Giải đáp số 01/GĐ-TANDTC ngày 05/01/2018 của Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn cách tính thời hạn khi ra quyết định công nhận thỏa thuận của các đương sự là: “Khi thời hạn được xác định bằng ngày, tuần, tháng, năm thì ngày đầu tiên của thời hạn không được tính mà tính từ ngày tiếp theo liền kề ngày được xác định”.

Thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, ngày 15/3/2022, Phòng kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự (Phòng 9) Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An đã tham mưu cho Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh ban hành Kiến nghị số 352/KN-VKS-DS kiến nghị đến Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An có biện pháp chỉ đạo khắc phục kịp thời vi phạm nêu trên, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của Chánh án Tòa án cấp sơ thẩm.

Sau khi nhận được kiến nghị trên, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã ban hành Công văn số 112/CV-TA ngày 18/4/2021 về việc rút kinh nghiệm công tác chuyên môn, trong đó thể hiện nội dung nhất trí với kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An và chỉ đạo Chánh án Tòa án nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức quán triệt, rút kinh nghiệm để không lặp lại các vi phạm nêu trên.

Đồng chí Trưởng phòng 9 chỉ đạo tổng hợp vi phạm của Tòa án hai cấp trong công tác giải quyết các vụ việc dân sự

Kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An đã góp phần bảo đảm việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, góp phần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức./.

Tổ tuyên truyền

Phòng 9 VKSND tỉnh