Theo QĐ số 560 ngày 13/11/2019, công tác thống kê kết quả điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự được thống kê tại các biểu số 2,3 và 10, trong đó biểu 10 yêu cầu số liệu điều tra, truy tố và xét xử chính xác đến từng tội danh và cũng là biểu phức tạp nhất trong các biểu thống kê hình sự. Hiện nay, mặc dù hệ thống sổ thụ lý điện tử hình sự đang được triển khai thực hiện tại ngành kiểm sát Nghệ An, tuy nhiên hệ thống sổ thụ lý điện tử đang trong quá trình hoàn thiện, việc lấy số liệu thống kê từ sổ thụ lý vẫn còn những hạn chế nhất định.

Để công tác thống kê án hình sự được chính xác, kịp thời và tiết kiệm thời gian, Viện KSND thành phố Vinh đã thực hiện đồng thời việc cập nhật dữ liệu đầy đủ vào hệ thống sổ thụ lý điện tử hình sự và triển khai việc áp dụng ứng dụng Microsoft excel trong công tác thống kê án hình sự - một phần mềm có rất nhiều hàm phục vụ công tác thống kê. Cụ thể hơn là sử dụng hàm SUMIF/SUMIFS, COUNTIF/COUNTIFS, cũng như các hàm khác tùy thuộc từng điều kiện, yêu cầu cụ thể. Khi sử dụng các hàm này, số liệu thống kê sẽ được tự động cập nhật hàng ngày, tại thời điểm cán bộ thống kê chốt số liệu theo kỳ thống kê thì đồng thời số liệu thống kê tại biểu 2,3 và 10 tương ứng cũng hoàn thành. Để thực hiện được việc thống kê bằng cách sử dụng các hàm SUMIFS, COUNTIFS,… thì cán bộ thống kê phải thực hiện như sau:

 ·     Thực hiện việc lập bảng tổng hợp án hình sự trên excel

Bảng tổng hợp này sẽ kết hợp ba giai đoạn điều tra, truy tố và xét xử tương ứng từng điều luật và các tiêu chí giúp cán bộ thống kê cập nhật được quá trình giải quyết vụ án hàng ngày. Cụ thể tại Viện KSND thành phố Vinh bảng tổng hợp này được lập với các tiêu chí như sau:

Bảng tổng hợp danh sách án năm 2023

Khi vụ án kết thúc điều tra, cơ quan điều tra chuyển vụ án đến Viện kiểm sát đề nghị truy tố thì nhận hồ sơ cán bộ thống kê nhập “KTĐT” vào tiêu chí “Kết thúc” và ngày kết thúc điều tra vào tiêu chí “ngày KTĐT”, tương ứng với giai đoạn truy tố và xét xử. Ngoài ra, cán bộ thống kê cũng thiết lập biểu 10 tại một sheet khác trong file excel này. Để số liệu tại các biểu thống kê phản ánh được kết quả giải quyết các vụ án giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử chính xác, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo đơn vị, đòi hỏi cán bộ thống kê phải cập nhật quá trình giải quyết vụ án một cách nhanh chóng và kịp thời.

 ·     Chọn hàm tương ứng với dữ liệu cần lọc theo những điều kiện khác nhau

Trong biểu 10, tương ứng với điều luật cần thống kê là số vụ án và số bị can. Vì vậy, để sử dụng đếm số vụ án, cán bộ thống kê sử dụng “Hàm COUNTIF/COUNTIFS”, là một trong các hàm thống kê, để đếm số lượng ô đáp ứng một hay nhiều tiêu chí (điều kiện đã cho trước)

Hàm COUNTIFS có cấu trúc như sau = COUNTIFS (criteria_range1, criteria1, [criteria_range2, criteria2],…). Trong đó: criteria_range1 – xác định phạm vi đầu tiên áp dụng điều kiện đầu tiên (criteria1), criteria1 – đặt điều kiện tương ứng, [criteria_range2, criteria2]… – đây là các điều kiện bổ sung, tùy chọn. 

Ví dụ: Để thống kê số vụ án khởi tố mới tại biểu 10 (cột 6), cán bộ thống kê phải đếm những vụ án trong sheet “Án năm 2023” với các tiêu chí: Khởi tố trong tháng 7, không tính đến những vụ án tỉnh chuyển, không tính những vụ án khởi tố bổ sung bị can (KTBS) và tương ứng với các điều luật tại Biểu 10 (tại sheet Bieu 10 DT), thay vì đếm từng vụ án với điều luật tương ứng, cán bộ thống kê thiết lập công thức như sau:

=COUNTIFS('Án năm 2023'!$C$4:$C$438,">=01/07/2023",'Án năm 2023'!$N$4:$N$438,"<>Tỉnh chuyển",'Án năm 2023'!$O$4:$O$438,"<>KTBS",'Án năm 2023'!$F$4:$F$438,'Bieu 10 DT'!B5)

Biểu 10 – Sử dụng hàm COUNTIF để thống kê số vụ án

Để sử dụng tính tổng bị can, cán bộ thống kê sử dụng hàm SUMIF/SUMIFS tùy thuộc vào số lượng điều kiện tham chiếu, đây là hàm sử dụng để tính tổng các giá trị trong một phạm vi đáp ứng một hoặc nhiều tiêu chí mà bạn xác định. Hàm SUMIFS có cấu trúc như sau: =SUMIFS(sum_range, criteria_range1, criteria1, [criteria_range2, criteria2],… Trong đó các tham số của hàm có ý nghĩa như sau: Vùng tính tổng (sum_range): Là cột Số lượng, trong thống kê Biều 10 thì nó tương ứng với tính tổng tại cột số lượng “bị can”, tiếp đến là vùng chứa điều kiện thứ 1 (criteria_range1), (criteria1): Điều kiện thứ 1 cán bộ thống kê đưa ra, tiếp đến là [criteria_range2, criteria2], … là các điều kiện bổ sung, tùy chọn.

Ví dụ: Để thống kê số bị can khởi tố mới tại biểu 10 (cột 7), cán bộ thống kê phải đếm tổng số bị can trong sheet “Án năm 2023” với các tiêu chí: Khởi tố trong tháng 7, không tính đến những bị can tỉnh chuyển và tương ứng với các điều luật tại Biểu 10 (tại sheet Bieu 10 DT), thay vì đếm từng vụ án với điều luật tương ứng cán bộ thống kê sẽ thiết lập công thức như sau: =SUMIFS('Án năm 2023'!$E$4:$E$438,'Án năm 2023'!$N$4:$N$438,"<>Tỉnh chuyển",'Án năm 2023'!$C$4:$C$438,">=01/07/2023",'Án năm 2023'!$F$4:$F$438,'Bieu 10 DT'!B5).

Biểu 10 - Sử dụng hàm SUMIFS khi thống kê tổng số bị can

           Sau khi cán bộ thống kê nhập công thức vào ô cần thống kê, thì các ô còn lại chỉ cần kéo công thức từ ô đó xuống các ô bên dưới trong cùng 1 hàng (vị trí kéo công thức là dấu chấm ở góc dưới bên phải trong ô) sẽ cho ra kết quả thống kê mà không phải thiết lập lại công thức. Kể từ khi thiết lập xong công thức, khi cán bộ thống kê cập nhật dữ liệu vào “Bảng tổng hợp danh sách án”thì số liệu tại biểu 10 cũng sẽ biến động tương ứng.

Tương tự đối với việc lấy số liệu vụ án/bị can kết thúc điều tra, truy tố, xét xử trong biểu 10, cán bộ thống kê sẽ thiết lập hàm SUMIFS, COUNTIFS với vùng lấy dữ liệu với những điều kiện tương ứng hoặc có thể xây dựng thêm cột mục tại “bảng tổng hợp danh sách án” để đếm các giá trị thỏa mãn điều kiện của biểu 10.

Song song với việc sử dụng, nhập số liệu và khai thác có hiệu quả các tính năng của Phần mềm Sổ thụ lý, giải pháp nêu trên đã mang lại hiệu quả đáng kể cho công tác thống kê tại VKSND thành phố Vinh.

Trong thời gian tới, khi phần mềm hệ thống sổ thụ lý điện tử hình sự được hoàn thiện thì việc khai thác thông tin (in các sổ nghiệp vụ hình sự và báo cáo thống kê) sẽ được tiến hành trực tiếp trên phần mềm, góp phần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong ngành kiểm sát nhân dân.