Với mục tiêu tạo bước chuyển biến tích cực trong việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Kiểm sát nhân dân, góp phần nâng cao năng lực quản lý, chỉ đạo điều hành, ứng dụng CNTT vào công tác chuyên môn nghiệp vụ và khắc phục khó khăn do thiếu biên chế; đồng thời từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển, hội nhập quốc tế, theo lộ trình tiếp cận với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Viện trưởng Viện KSND tối cao đã ban hành Chỉ thị 03/CT-VKS ngày 17/5/2021 về tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Kiểm sát nhân dân. Đặc biệt năm 2023, Chỉ thị công tác của ngành xác định ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là khâu đột phá. Cụ thể hóa nội dung này, Viện KSND tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch số 76/KH-VKS ngày 13/01/2023 về thực hiện khâu đột phá về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, yêu cầu các đơn vị có các biện pháp, cách thức để thực hiện có hiệu quả khâu đột phá này.

Trên cơ sở Chỉ thị của ngành, Kế hoạch của Viện KSND tỉnh, Viện KSND huyện Anh Sơn đã kịp thời phổ biến, quán triệt các văn bản đến toàn thể cán bộ, công chức trong đơn vị, đồng thời xây dựng Chương trình của đơn vị (Trong đó có sự phân công phân nhiệm cụ thể, rõ ràng cho từng cán bộ, tiến độ hoàn thành theo thời gian) với mục tiêu đảm bảo Viện KSND huyện Anh Sơn từng bước sử dụng, áp dụng CNTT vào tất cả các khâu công tác, hướng tới Viện KSND số, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác chuyên môn và năng lực quản lý, chỉ đạo, điều hành đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đồng chí Nguyễn Chí Cường - Viện trưởng quán triệt Chương trình thực hiện khâu đột phá về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đến toàn thể công chức đơn vị

* Một số kết quả bước đầu của Viện KSND huyện Anh Sơn trong thực hiện ứng dụng CNTT:

- Đơn vị đã khai thác và sử dụng hiệu quả các phần mềm của Ngành như: Phần mềm Quản lý văn bản và điều hành; Phần mềm Quản lý án (án hình sự, án dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính....); Phần mềm quản lý sổ thụ lý nghiệp vụ; Phần mềm quản lý đơn khiếu nại - tố cáo; Hệ thống thư điện tử; Hệ thống truyền hình hội nghị trực tuyến; Phần mềm thống kê; Trang thông tin điện tử và số hóa hồ sơ vụ án đầy đủ theo quy định.

- Ngay từ những tháng đầu năm 2023, tại các buổi sinh hoạt chuyên đề, đơn vị đã từng bước sử dụng thuyết trình kết hợp với trình chiếu Slide Powerpoint. Thông qua đó, giúp đội ngũ cán bộ, công chức hình dung rõ hơn nội dung được truyền tải, qua đó, những người tham gia nắm bắt nội dung một cách dễ dàng hơn so với việc đọc hoặc nghe báo cáo bằng lời như trước đây (Hiện đơn vị đang từng bước xây dựng Video Clip để phục vụ các Hội nghị sơ kết, tổng kết hoặc một số nội dung nổi bật của đơn vị).

- Từ năm 2022, bộ phận văn phòng đã tham mưu cho lãnh đạo đơn vị cài đặt và sử dụng có hiệu quả phần mềm tạo lịch trực nghiệp vụ tự động của đơn vị khác để phân công lịch trực nghiệp vụ cho lãnh đạo, Kiểm sát viên một cách nhanh chóng, chính xác, khách quan.

- Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, đơn vị đã thành lập 01 nhóm kín trên ứng dụng trò chuyện Zalo với các thành viên trong đơn vị để lãnh đạo đơn vị quản lý, điều hành công việc, yêu cầu các báo cáo, các văn bản được gửi và duyệt trên Phần mềm Quản lý văn bản và điều hành, sử dụng chữ ký số nên đã đảm bảo tính nhanh chóng, thuận lợi và tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức.

- Trong công tác tuyên truyền, ngoài việc khuyến khích cán bộ, công chức viết tin, bài gửi cho các báo, tạp chí và Trang thông tin điện tử của VKSND tỉnh Nghệ An, thì đơn vị còn lập 01 trang Facebook của đơn vị mang tên Viện KSND huyện Anh Sơn nhằm tuyên truyền các hoạt động của đơn vị, góp phần đưa hình ảnh người cán bộ kiểm sát công minh, chính trực, thân thiện đến gần với quần chúng nhân dân.

Tuy vậy trong quá trình thực hiện khâu công tác này, đơn vị nhận thấy vẫn còn có rất nhiều khó khăn, bất cập cần được ngành cấp trên quan tâm, tạo điều kiện cả về trang thiết bị lẫn yếu tố con người, mới có thể thực hiện có hiệu quả công tác ứng dụng công nghệ thông tin.

* Những khó khăn vướng mắc và hạn chế bất cập:

 - Về hệ thống trang thiết bị: Hiện nay trang thiết bị máy tính, máy phô tô, máy in, máy chiếu phục vụ công tác chuyên môn đã xuống cấp, cấu hình thấp, lại thường xuyên bị hỏng hóc, chi phí sửa chữa lớn. Nên nhiều phần mềm không thể cài đặt để sử dụng…..

- Về nhân lực: Kỹ năng khai thác ứng dụng công nghệ thông tin của một số cán bộ chưa nhanh, hiệu quả chưa cao. Đặc biệt, đối với những cán bộ lớn tuổi thì việc ứng dụng CNTT vào thực hiện nhiệm vụ chuyên môn còn rất hạn chế.

Đa số các cán bộ tại đơn vị không có kỹ năng chuyên sâu về CNTT, chủ yếu tự học và tìm hiểu nên chưa thể nghiên cứu, tự tạo ra các phần mềm để sử dụng vào công tác chuyên môn.

          -Về khai thác, sử dụng các phần mềm: Hệ thống văn bản quản lý điều hành, mới dừng lại ở việc xử lý văn bản đi và đến, chưa khai thác triệt để tính năng giao việc, theo dõi, đánh giá tiến độ, chất lượng hoàn thành công việc của cán bộ; Một số cán bộ phụ trách các phần mềm chưa khai thác hết tính năng của các phần mềm do VKSTC cung cấp.

Những tồn tại, hạn chế này xuất phát từ một số nguyên nhân chính sau đây: Một số cán bộ, Kiểm sát viên chưa nhận thức đúng, đủ về hiệu quả của CNTT nên tinh thần trách nhiệm trong nghiên cứu, học hỏi chưa cao, một số Kiểm sát viên có thói quen thụ động, trông chờ ỉ lại vào các cán bộ trẻ; Hầu hết các cán bộ của đơn vị đều được đào tạo chuyên ngành về luật, không có cán bộ chuyên sâu thành thạo về tin học, khả năng sử dụng phần mềm Microsoft Word, Excel,... chỉ ở mức tin học văn phòng nên việc khai thác, tự tạo ra các phần mềm để sử dụng trong đơn vị hoặc chủ động cài đặt các phần mềm, sửa các lỗi phần mềm, máy tính khi bị hư hỏng đơn vị không tự thực hiện được; Ngoài ra công tác lãnh đạo, chỉ đạo có lúc còn chưa thường xuyên, sâu sát.

* Một số giải pháp để thực hiện tốt khâu đột phá về ứng dụng CNTT trong thời gian tới:

Thứ nhất, nâng cao trình độ nhận thức cho cán bộ, công chức về ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện nhiệm vụ:

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn chưa thể đạt được hiệu quả cao là do việc chưa nhận thức và đánh giá đúng được vai trò của việc ứng dụng công nghệ thông tin. Vì vậy, nâng cao nhận thức về ứng dụng công nghệ thông tin là một trong những giải pháp hết sức quan trọng. Việc nhận thức ở đây trước hết phải bắt đầu ở lãnh đạo rồi đến các công chức trong đơn vị. Bởi lẽ, lãnh đạo được coi là một trong những yếu tố quyết định sự thành công của mọi công việc cũng như trong công tác ứng dụng công nghệ thông tin. Do đó, để thực hiện được giải pháp này cần tập trung một số biện pháp cơ bản sau:

+ Đối với lãnh đạo một mặt cần đi đầu trong việc thực hiện hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin; mặt khác phải tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của Kiểm sát viên, công chức. Tại đơn vị, đồng chí Viện trưởng là người phải nghiêm túc đi đầu trong việc ứng dụng CNTT.

+ Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề triển khai các quan điểm, chủ trương về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong nghành kiểm sát; giới thiệu các tính năng các phần mềm được cấp... Tại các buổi sinh hoạt chuyên đề tăng cường việc ứng dụng CNTT (tạo các Slide Powerpoint, vi deo thuyết trình…) để buổi sinh hoạt chuyên đề thêm sinh động, hiệu quả.

+ Tăng cường trang bị kiến thức về công nghệ thông tin, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ công chức. Có sự phân công, phân nhiệm rõ ràng cho từng lãnh đạo, cán bộ để triển khai, nắm bắt các ứng dụng CNTT một cách nhanh chóng, hiệu quả.

+ Tạo ra các hiệu ứng lan tỏa bằng cách tổ chức các phong trào thi đua ứng dụng công nghệ thông tin tại đơn vị. Từ đó, khuyến khích được việc tự nâng cao trình độ, tăng nhận thức và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông, đồng thời tạo được môi trường học tập kinh nghiệm và các mô hình ứng dụng công nghệ thông tin từ nhiều đơn vị khác trong và ngoài ngành. Đơn vị có các hình thức động viên, khen thưởng kịp thời đối với những cán bộ có biện pháp, cách làm ứng dựng CNTT vào công tác chuyên môn.

Viện KSND huyện Anh Sơn tổ chức Cuộc thi thiết kế Slide giữa các bộ phận trong đơn vị

Thứ hai, lâu dài cần có định hướng xây dựng cán bộ trẻ thành thạo, am hiểu những kỹ năng cơ bản nhất về công nghệ thông tin, từng bước để chuyên sâu:

Cán bộ có trình độ, kỹ năng về CNTT là điều kiện tiên quyết để thực hiện có hiệu quả khâu công tác đột phá này. Tại đơn vị hiện nay do không có cán bộ am hiểu về CNTT, nên một số hoạt động liên quan đến ứng dụng CNTT hiệu quả chưa cao, còn phải vận dụng, tham khảo và học hỏi từ nhiều đơn vị và sự hướng dẫn của Viện kiểm sát tỉnh. Phát huy vai trò tiên phong của cán bộ trẻ trong đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, đơn vị đang chỉ đạo và tạo điều kiện để những đồng chí cán bộ đoàn viên thanh niên có thời gian nghiên cứu, tìm hiểu sâu về lĩnh vực công nghệ thông tin, hỗ trợ tích cực các hoạt động của đơn vị.

Thứ ba, thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện Chương trình đã đề ra: Hàng tháng trên cơ sở các chỉ tiêu về ứng dụng công nghệ thông tin của đơn vị đã đề ra, giao cán bộ văn phòng rà soát các việc đã thực hiện được, chưa thực hiện được. Hàng tháng, trên cơ sở nghị quyết đề ra, Cấp ủy ban hành Thông báo bằng văn bản định hướng các nội dung công tác trọng tâm trong tháng (trong đó có nội dung ứng dụng công nghệ thông tin) gửi đến các đảng viên để quán triệt, triển khai thực hiện.

Thứ tư, việc đánh giá, nhận xét và biểu dương, khen thưởng

Quá trình thực hiện, Lãnh đạo đơn vị chú trọng việc nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ được phân công, trên cơ sở đó đánh giá chất lượng công tác của mỗi cá nhân, của bộ phận nghiệp vụ. Có cơ chế và chính sách biểu dương, khen thưởng kịp thời, xứng đáng đối với những cá nhân tích cực, có cách làm hay, sáng tạo, áp dụng CNTT mang lại hiệu quả trong quản lý, giải quyết công việc chuyên môn của đơn vị.

* Một số đề xuất, kiến nghị:

Để thực hiện tốt việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thời gian tới, Viện KSND huyện Anh Sơn kiến nghị một số vấn đề sau:

Một là, đề xuất Viện KSND tối cao và Viện KSND tỉnh Nghệ An cần tập trung đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật theo hướng hiện đại hoá, định kỳ cử cán bộ chuyên môn đánh giá thực trạng sử dụng các trang thiết bị công nghệ thông tin tại các cơ sở nhằm đảm bảo sự hoạt động ổn định; kịp thời phát hiện các trang thiết bị CNTT đã lạc hậu và có phương án thay thế, đổi mới phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Hai là, thường xuyên tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng về công nghệ thông tin cho cán bộ, Kiểm sát viên trong ngành Kiểm sát.

Ba là, Viện KSND tỉnh tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra về việc triển khai thực hiện ứng dụng CNTT và chuyển đổi số, nhân rộng và biểu dương kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích nổi bật trong công tác này. Đặc biệt đánh giá và hỗ trợ kịp thời đối với những phần mềm có khả năng phát triển để ứng dụng rộng rãi trong ngành kiểm sát Nghệ An nói riêng, toàn ngành Kiểm sát nói chung.